“Bir Web sitemiz kullanıcısının eleştirel yazısı:
Milli Uyanış Ve 100 YIL ÖNCE EŞSİZ ÖNDERİMİZ ATATÜRK’LE KAZANILMIS TAM BAĞIMSIZLIK.!!”
Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu zorlu şartlar altında, milletin yeniden dirilişini ve bağımsızlık mücadelesini başlatmasını içerir. Bu süreçte, I. Dünya Savaşı'nın etkileri, işgaller, cemiyetlerin kurulması, Kuvâ-yı Milliye hareketi ve Büyük Millet Meclisi'nin açılması gibi önemli olaylar yaşanmıştır.
I. Dünya Savaşı Nedenleri:
Sömürgecilik, ham madde yarışı ve pazar rekabeti gibi ekonomik nedenler.
Silahlanma yarışı ve Fransız İhtilali'nin yaydığı milliyetçilik akımı gibi siyasi nedenler.
Almanya ve Fransa arasındaki Alsas-Loren sorunu, Rusya'nın Panslavizm politikası ve Avusturya-Macaristan'ın Balkanları ele geçirme isteği gibi özel nedenler.
Savaşı Başlatan Olay:
Avusturya-Macaristan veliahdının bir Sırplı öğrenci tarafından öldürülmesi. Savaş Öncesi Gruplar: İtilaf Devletleri: İngiltere, Fransa, Rusya. İttifak Devletleri: Almanya, İtalya, Avusturya- Macaristan. Osmanlı Devleti'nin Savaşa Katılma Nedenleri: Siyasi yalnızlıktan kurtulmak, kaybettiği yerleri geri almak ve kapitülasyonları kaldırmak istemesi.
Almanya'nın Osmanlı'yı yanında istemesi: Jeopolitik konumundan yararlanmak, cephe sayısını arttırmak, halifelik gücünden yararlanmak ve yeraltı-yerüstü zenginliklerinden faydalanmak istemesi.
Osmanlı'nın Almanya'yı tercih etmesi: İngiltere ve Fransa'nın Osmanlı topraklarında gözü olması ve İttihat ve Terakki'nin Almanya'nın savaşı kazanacağına inanması.
Osmanlı Devleti'nin Savaştığı Cepheler:
Taarruz Cepheleri: Kafkas, Kanal.
Savunma Cepheleri: Çanakkale, Suriye-Filistin, Irak (Basra), Hicaz-Yemen. Yardım Gönderilen Cepheler: Galiçya, Makedonya, Romanya. Kafkas Cephesi: Osmanlı ve Çarlık Rusya arasında yapılmıştır. Cephenin açılma nedenleri: Rusları Doğu Anadolu'dan atmak, Orta Asya Türkleri ile birleşmek (Turancılık), Bakü petrollerini kontrol etmek.
Sarıkamış Olayı yaşanmıştır.
Bolşevik İhtilali sonrası Rusya savaştan çekilmiş ve Brest Litowsk Antlaşması imzalanmıştır. Çanakkale Cephesi:
İtilaf Devletleri'nin savaşı başlatma gerekçeleri: Rusya'ya yardım götürmek, İstanbul ve Boğazları ele geçirmek, Balkan milletlerini kendi yanlarına çekmek.
Savaşın Sonuçları:
I. Dünya Savaşı'nın süresi uzadı, Rusya'ya yardım götürülemedi, Bulgaristan İttifak Devletleri'nin yanında savaşa girdi.
Mustafa Kemal'in başkomutanı olduğu kurtuluş cephelerinde ki üstün başarıları sayesinde Kurtuluş Savaşı'nın lideri olma yolunda önemli bir adım atılmıştır.
İşgal Yıllarında Anadolu , Mondros Ateşkes Antlaşması: Boğazlar açılacak ve İtilaf Devletleri işgal edecektir. Osmanlı ordusu terhis edilecektir. Tüm telsiz, telgraf hatları İtilaf Devletleri tarafından denetlenecektir.
İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit eden herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecektir (7. Madde). Doğudaki altı vilayette karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu illeri işgal edebilecektir (24. Madde).
Mondros Sonrası İşgaller:
İtilaf Devletleri, Mondros'un 7. maddesine dayanarak Osmanlı topraklarını işgale başlamıştır. İngilizler Musul'u, Fransızlar Adana ve Mersin'i, İtalyanlar Antalya ve Konya'yı, Yunanlar İzmir ve Doğu Trakya'yı işgal etmiştir. Bu anlaşma ile Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir. Cemiyetler ve Kuvâ-yı Milliye
Yararlı Cemiyetler:
Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Redd-i İlhak Cemiyeti, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti, Kilikyalılar Cemiyeti, Milli Kongre Cemiyeti, Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti.
Bu cemiyetler, Sivas Kongresi'nde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmiştir.
Zararlı Cemiyetler:
Milli Varlığa Düşman Cemiyetler:
Sulh ve Selameti Osmaniye Cemiyeti, Teali İslam Cemiyeti, Kürt Teali Cemiyeti, Hürriyet ve İtilaf Fırkası, Wilson Prensipleri Cemiyeti, İngiliz Muhipleri Cemiyeti.
Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler: Mavri Mira, Etnik-i Eterya, Pontus Rum, Hınçak ve Taşnak, Alyans İsrailit ve Macabi.
İstiklal Yolculuğu Samsun'a Çıkış:
Mustafa Kemal, 9. Ordu Müfettişi olarak bölgeye gönderilmiştir. Samsun Raporu'nu yazmıştır: Bölgedeki olaylardan Rumlar sorumludur, İzmir'in işgali haksızdır, Türk milleti bağımsızlık için hareket etmelidir.
Havza Genelgesi:
İşgallere karşı protesto mitingleri yapılacak, İtilaf Devletleri ve Osmanlı Hükümeti'ne işgalleri kınayan telgraflar çekilecek, mitingler sırasında azınlıklara kötü davranılmayacak.
Kurtuluş Savaşı'nın ilk genelgesidir.
Amasya Genelgesi:
Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Osmanlı Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir.
Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
Sivas'ta milli bir kongre toplanacaktır.
Büyük Millet Meclisinin Açılması
Mustafa Kemal, İstanbul'un işgal edilerek Mebusan Meclisinin dağıtılması üzerine harekete geçmiştir.
23 Nisan 1920'de Ankara'da Büyük Millet Meclisi açılmıştır. BMM’nin Özellikleri: Savaş dönemi meclisidir, güçler birliği ilkesini benimsemiştir, Meclis hükümeti sistemi benimsenmiştir, kurucu bir meclistir, azınlıkların yer almadığı bir meclistir.
BMM'ye Karşı Çıkarılan Ayaklanmalar: Azınlıkların çıkardığı ayaklanmalar, Osmanlı Hükümeti'nin çıkardığı ayaklanmalar, İtilaf Devletleri iş birliğiyle çıkarılan ayaklanmalar, Kuvâ-yı Milliye liderlerinin çıkardığı ayaklanmalar.
Geçersiz Bir Antlaşma: Sevr Antlaşması İtilaf Devletleri, Osmanlı Devleti ile imzalanacak antlaşma şartlarında görüş birliğine varamamışlardır.
İtalya'nın San Remo şehrinde yeni bir konferans toplamışlardır. Sevr Barış Antlaşması: Doğu Trakya, Batı Anadolu ve Ege adaları Yunanistan'a bırakılacak, Suriye Fransa'ya, Arabistan ve Irak İngiltere'ye, Güneybatı Anadolu, Rodos ve On İki Ada İtalya'ya bırakılacak, Doğu Anadolu'da iki yeni devlet kurulacak, İstanbul Osmanlı'nın başkenti olarak kalacak fakat azınlıkların hakları gözetilmezse şehir Türklerin elinden alınacak, azınlıkların hakları genişletilecek, Boğazlar uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecek, Osmanlı Devleti savaş tazminatı ödeyecek, kapitülasyonlardan bütün devletler faydalanacak, Osmanlı Devleti'nin maliyesi İtilaf Devletlerinin denetiminde olacak.
Sevr anlaşması hukuken geçersiz bir anlaşmadır.
Sonuç
Türk milleti ebedi baş komutanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde 100 yıl önce savaş cephelerinde kazandığımız tam bağımsızlık ve yeniden diriliş mücadelesinin temelini oluşturur.
Tıpkı 1919 öncesinde ki hasta Osmanlı yönetiminde olduğu gibi bugün 100 yıl sonra Türkiye Cumhuriyeti Devleti AKP ve AKP'yi oluşturan çağdışı çürümüş zihniyet yönetiminde din iman bayrak ezan yerli milli yalanlarıyla savaş cephelerinde kazandığımız tam bağımsızlığımızı kaybedilmesiyle karşı karşıya kalmamız tesadüf değil bilinçli bir emperyalist işbirlikçi yöneticilerin tercihidir "?
I. Dünya Savaşı’nı önderliğinde verilen milli mücadele ile Türkiye Cumhuriyeti'nin temelleri atılmıştır. Bu dönemde yaşanan olaylar ve alınan kararlar, günümüz Türkiye'sinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır...
Ali Berham ŞAHBUDAK.


