Önce Petro-savaş ortamında herkes safını tutmaya başladı; İspanya'nın bulunduğu İber Yarımadası'nın güney ucunda yer alan ama İngiltere'nin denizaşırı toprağı olan Cebelitarık'ta Suriye'ye giden bir İspanyol süpertankerine Batı savaş kolu lideri olan ABD'nin talebiyle el konulduğu belirtilmişti. 

 Cebelitarık Başbakanı Fabian Picardo, Suriye'ye ham petrol taşıdığından ve dolayısıyla AB yaptırımlarını ihlal ettiğinden şüphelenilerek 'Grace 1' isimli tankeri ve kargosunu gözaltına aldıklarını duyurdu.

'Banyas rafinerisine teslimat için'

Picardo, süpertankerin Suriye'nin Banyas rafinerisine ham petrol taşıdığına dair hükümetin elinde yeterli kanıt olduğunu, rafinerinin AB 'nin yaptırım listesindeki bir kuruma ait olduğunu ifade etti. 

İngiliz ordusu devrede

İran petrolü taşıdığı sanılan süpertankere el koyma işlemini Cebelitarık polis ve gümrük yetkililerinin yanısıra Kraliyet Deniz Piyadeleri gerçekleştirdi. 

Ardından İspanya Dışişleri Bakanı Josep Borrell, tankerin gözaltına alınmasının, ABD'nin İngiltere'den talebi olduğunu söyledi.

İspanya'nin egemenliğinin ihlali mi?

Borrell "Biz bu operasyonun farkındaydık, devriye gezen gemiler bölgeyi kontrol ediyordu. Olayın ne şartlarda gerçekleştiğini inceliyoruz. Birleşik Krallık'tan bunu yapmasını ABD istedi" dedi. 

Tankerin gözaltına alınmasının, İspanya karasularında gerçekleştiğini sandıklarını belirten Borrell, tankere el konulmasının İspanya'nın egemenliğine etkisini soruşturmak gerektiğini vurguladı. 

May müteşekkir

İngiltere Başbakanı Theresa May'den ise Suriye'ye ham petrol taşıyan süpertankerin Cebelitarık tarafından durdurulmasından memnuniyet açıklaması geldi. Açıklamada Cebelitarık'ın icraatının, yaptırımların ihlaline göz yumulmayacağına dair net mesaj gönderdiği kaydetti.

ABD-İran düellosunda yeni perde

Reuters haber ajansı bu olayın ABD-İran gerilimini daha da tırmandıracağı değerlendirmesini yaptı. 

Reuters'e göre deniz nakliyat verileri Grace 1'in İran açıklarında İran petrolü yüklenmiş olduğuna işaret etmesine karşın resmi belgelerde petrolün Irak'tan olduğu yazıyor. 

Basra Körfezi'nden yola çıkıp Afrika'yı dolandıktan sonra Akdeniz'in ağzı olan Cebelitarık'a geldiğinde el konuldu. 

Kraliyet Deniz Piyadeleri'nin tankere 'yasadışı şekilde el koyduğunu' söyleyen İran Dışişleri Sözcüsü Abbas Musevi, Tahran'ın bu yasadışı el koymayı kabul etmeyeceğini belirtti.

'ETKİSİ YIKICI' 

Tankere el konulmasının yıkıcı bir etkisi olduğunu söyleyen Musevi, bunun Körfez'de gerilimi artırabileceği uyarısı yaptı.

Öncesinde CebelitarıkBaşbakanı Fabian Picardo, Suriye'ye ham petrol taşıdığından ve dolayısıyla AB yaptırımlarını ihlal ettiğinden şüphelenilerek 'Grace 1' isimli tankeri ve kargosunu gözaltına aldıklarını duyurmuştu.

Cebelitarık polisi ve İngiliz Kraliyet Deniz Piyadelerinin çıktığı Grace 1 isimli ve Panama bandıralı süpertankerin 300 bin ton ham petrol taşıma kapasitesi olduğu kaydedildi. 

ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'la nükleer anlaşmadan çekilmesi ve en ağır yaptırımları uygulamasından beri tırmanan Washington-Tahran gerilimi çatışmanın eşiğine geldi. Trump 21 Haziran'da İran'da 3 hedefe hava saldırısı emri verdiğini ama saldırıya 10 dakika kala emri iptal ettiğini söylemişti.

İran devlet televizyonunun bölgedeki yetkililere dayandırdığı haberinde, "Basra Körfezi'nde İngiliz petrol tankerinin durdurulduğuna yönelik bazı medya organlarının hatalı kaynaklardan naklettiği haberler, bölgedeki yetkililer tarafından yalanlanmıştır" ifadelerine yer verildi.

Küresel deniz trafiğini izleyen Marine Traffic, Suudi Arabistan'ın Ras Tanura Limanı'na doğru hareket eden İngiltere'ye ait Pacific Voyager adlı petrol tankerinin yaklaşık 3 saat önce Basra Körfezi'nde durduğunu ve durumunu da "komuta altında değil" şeklinde değiştirdiğini gösterdi.

Marine Traffic tarafından sağlanan verilerde, yönünü güneye çeviren geminin çok düşük bir hızda hareket ettiği görüldü ancak geminin durumuna ilişkin resmi açıklama yapılmadı. 

İngiltere'ye bağlı Cebelitarık özerk yönetiminin, perşembe günü Suriye'ye petrol taşıdığı belirtilen İran'a ait petrol tankerini alıkoymasının ardından, İran İngiltere'ye karşılık verme konusunda meydan okumuştu.

Son olarak; Birleşik Krallık'a bağlı Cebelitarık yönetiminin Suriye'ye ham petrol taşıdığından şüphelendiği bir İrantankerine el koymasının ardından Tahran ile Londra arasında yükselen tansiyon düşmüyor. İran'da ülkedeki en etkili kurumlardan biri olan Uzman Meclisi'nin üyesi Muhammed Ali Musevi Cezayiri, İngiltere'nin, İran'ın muhtemel misillemesinden "korkması" gerektiğini belirtti.

Cezayiri, "Şunu açıkça söylüyorum ki Birleşik Krallık İran tankerine yasa dışı şekilde el koyulmasından dolayı alacağımız misilleme önlemlerinden korkmalı" ifadesini kullandı. Cezayiri, "Zorbalığa karşı asla sessiz kalmayacağımızı gösterdik. Amerikan İHA'sına verdiğimiz sağlam yanıt gibi bu yasa dışı eyleme de uygun yanıt verilecektir" diye ekledi.

Panama bandıralı tanker geçtiğimiz Perşembe günü sabah saatlerinde Cebelitarık Boğazı'ndaki polis ve gümrük birimleri tarafından durdurulmuş, söz konusu operasyona İngiliz Kraliyet Donanması da destek olmuştu. Cebelitarık yönetimi, el koyulan tankerin Suriye'ye ham petrol taşıyarak Avrupa Birliği(AB) yaptırımlarını ihlal ettiğini öne sürüyor.

Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Genel Sekreteri ve İran Devrim Muhafızları'nın eski komutanı Muhsin Rızai, operasyondan bir gün sonra yaptığı açıklamada, bu olaya misilleme olarak İran'ın da bir İngiliz petrol tankerine el koyması gerektiğini ifade etmişti.

İran 20 Haziran'da hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle Amerika Birleşik Devletleri'ne ait bir insansız hava aracını (İHA) düşürmüş, ABD ise İHA'nın uluslararası sular üzerindeyken hukuksuz bir biçimde vurulduğunu savunmuştu.