Mahalledeki Evin Penceresinden Küresel Siyasete Bakmak Ve De Gördüklerini yazmak kolay mı?
Olaylara Metaforik Bir Yaklaşım ile Toplumsal ve Siyasal Analiz
Olaylara Metaforik Bakış – Mahalle ve Ev Benzetmeleri
Bazen dünya üzerindeki en karmaşık siyasi oyunları anlamak için uzak diyarlara, devasa analizlere gitmeye gerek yoktur; yaşadığımız mahalleye, oturduğumuz evin penceresinden dışarıya bakmak yeterlidir. Mahalle dediğimiz yer, aslında dünya siyasetinin minyatür bir hali gibi işler: Her köşe başında dedikodular döner, bazı evlerde gölgeler uzar, bazılarında ise ışıklar hiç sönmez. Kimileri sessiz sedasız olup bitenleri seyrederken, kimileri perdeyi aralar ve komşunun mutfağındaki tartışmayı dahi merak eder. İşte siyaset de tıpkı mahalle aralarındaki bu ilişkiler gibi, görünenden çok daha fazlasını saklar içinde.
Küresel ve Yerel Siyasetin Mahalledeki Yansımaları
Küresel güçler, mahalledeki büyük apartman sahipleri gibidir; birinin sözü çıkar, diğerinin gölgesi mahallenin üstüne düşer. Komşular arasında sürekli bir çekişme, güç gösterisi ve bazen de işbirliği yaşanır. Yerel siyaset ise apartman yönetiminden ibarettir; aidatları kim toplayacak, çöpler hangi gün atılacak, bu konularda anlaşmazlık çıktığında herkesin sesi yükselir. Ama asıl mesele, kimin hangi ilişkiler üzerinden mahallede söz sahibi olacağıdır. Dışarıdan gelen büyük sıkıntılar, içerideki küçük huzursuzlukları tetikler; tıpkı bir dış politika krizinin, içeride toplumsal çatışmalara yol açması gibi.
Toplumsal Manipülasyon ve Liderlik Eleştirisi
Her mahallede bir “ağabey” vardır; lafı gediğine koyan, kimi zaman işleri kendi menfaatine çeviren, bazen de insanları manipüle eden biri. Toplumlar da benzer şekilde, liderlerin sözleriyle yönlendirilir, bazen gerçeklerden koparılır. Mahallede yayılan bir dedikodu, kısa sürede tüm evlere sirayet eder; işte toplumsal manipülasyon da böyle başlar. Liderler, topluma güven telkin etmek isterken, bazen kendi iktidarlarını koruma kaygısıyla hareket eder. Bu süreçte, vatandaşın sesi kısılır, gerçek sorunlar halının altına süpürülür.
İç ve Dış Siyasetin Etkileşimi
Bir evin içindeki huzursuzluk, kapı komşusunun kulağına kadar gider; bazen de dışarıdaki gürültü evin içine taşar. İç ve dış siyaset tam da böyle bir etkileşim içindedir. Mahalledeki büyük kavganın fitilini ise çoğu zaman dışarıdan gelen misafirler ateşler; kimi zaman iyi niyetli görünürler, kimi zaman ise kendi çıkarları doğrultusunda ateşi harlarlar. Bu noktada, yönetimlerin tutumu, mahalledeki huzurun ne kadar süreceğini belirler. Bazen evin içindeki tartışmalar, bir anda tüm mahalleye yayılır ve herkes birbirinin kapısını çalmaya başlar.
Analitik ve Metaforik Değerlendirme
Sonuç olarak, siyasal ve toplumsal gelişmeleri anlamak için mahallemize bakmak, olayları hem basite indirger hem de derinlemesine kavramamızı sağlar. Her evin bir hikâyesi, her liderin bir amacı, her mahallelinin ise alttan alta işleyen bir gündemi vardır. Gerçekten de “herkes kendi kapısının önünü süpürse, mahalle tertemiz olur” derler ya, siyaset de ancak toplumların kendi içindeki sorunları samimiyetle tartışmasıyla temizlenir. Unutmayalım; mahalle dedikodusu bazen gerçeği saklar, bazen de perdenin arkasındaki hakikati ifşa eder.
Cumhuriyetin 100. Yılında Yazdığım Bir Kitabın Ön anlatımı Özetle Şöyle İdi: Umut, Mücadele ve Kendini Bilme Yolculuğu
Yıkılan Kalıplarım Ardında Bir Mahalle, Bir Ulus, Bir İnsan Olgusunu Şu ortamda Yine Tartışıyoruz… Düşünün Niye ve Niçin Bu Terbiyesiz Rezil Ve de Edepsiz, Tek Adam Yönetiminde daha ne olmasını ve neyi bekliyoruz…
Savaş, Barış ve Umut Arayışı
Bir asrı devirmiş bir Cumhuriyetin çocukları olarak savaşın gölgesinde barışı, barışın sessizliğinde ise umudu aramaya devam ediyoruz. Hayatlarımızda eksik olanı bulmak için çıktığımız bu yol, kimi zaman bir sığınak arayışını, kimi zaman da ateşin tam ortasında direnmeyi gerektiriyor. Savaşın yıkıcı elleriyle yüzleşirken, barışın narin dokunuşunu özlüyoruz; tıpkı karanlık bir gecede doğacak güneşi bekler gibi. Umut, insanın en kadim mirası; her yıkımdan sonra yeniden filizlenen naif bir çiçek gibi, her daim varlığını sürdürüyor.
Fırtına ve Hortum Metaforu: Düşünce Karmaşası
Yaşadığımız çağ, adeta bir fırtınanın içinde sağa sola savrulan yapraklar gibi savuruyor hepimizi. Bir hortumun tam ortasında, kimliğimizin ve değerlerimizin etrafında dönüp duran, bizi sarsan düşüncelerle karşı karşıyayız. Toplum olarak kimi zaman hangi yöne ait olduğumuzu, hangi rüzgarın bizi taşıdığını kestiremiyoruz. Bu karmaşa içinde, hakikati bulmak çoğu zaman pusulasını kaybetmiş bir denizciye benziyor: Her dalga yeni bir soru, her esinti yeni bir sorgulama getiriyor.
Türkiye'nin Sorunu: Stockholm Sendromu ve Yönetim Eleştirisi
Türkiye’nin toplumsal psikolojisini en iyi anlatan benzetmelerden biri belki de Stockholm sendromudur. Bazen uğradığımız haksızlıklara, hatta baskılara bağlanır; bizi kısıtlayan, baskılayan yönetime dahi alışır, ondan vazgeçmekten korkarız. Mahallenin güçlü ağabeyine biat eden bir çocuk gibi, özgürlüğümüzü ve haklarımızı bir kenara bırakıp, alışkanlıklarımızın konforuna sığınırız. Bu sendrom, bir milletin kendi kendini sorgulamasının önünde duran en kalın duvarlardan biridir.
Bugünün Türkiye’sinde yönetim olgusu, çoğu zaman eleştiriden ve samimiyetten uzak bir biçimde, baskıcı bir anlayışa dönüşmüş durumda. Toplumun sesi kısılıyor, gerçekler halının altına süpürülüyor. Oysa ki, bir ülkeyi yönetmek, sadece emir vermek ya da korku salmak değildir; esas olan, insanın ruhunu ve aklını besleyen değerlere tutunmaktır.
Yönetmek: Estetik, Bilgi, Sevgi, Saygı ve Yetenek Kavramları
Yönetim, sadece yetki kullanımıyla değil, aynı zamanda estetik bir değer yaratmakla anlam kazanır. Bir tabloyu güzelleştiren renk çeşitliliği gibi, toplumları güzelleştiren de farklı seslerin ve düşüncelerin bir arada var olabilmesidir. Bilgiden beslenmeyen, sevgiden uzak, saygıyı bilmeyen ve yetenekli ellere teslim edilmeyen hiçbir yönetim sürdürülebilir değildir. Estetik, bilgi, sevgi, saygı ve yetenek; işte gerçek yöneticinin pusulası ve yol haritası budur.
Unutulmamalıdır ki, liderlik; otoriteyle değil, örnek olarak, ilham vererek ve çoğulcu bir akılla inşa edilir. Toplumun tüm bireyleri bu değerlere sahip çıktığında, yönetim de kendiliğinden güzelleşir ve güçlenir.
Toplumsal ve Bireysel Değerler Üzerine Değerlendirme
Her birey, kendi yaşamı ve özlemleriyle toplumsal dokunun bir ilmeğidir. Siyaset mahallesindeki her evin bir hikâyesi, her insanın ise umutla bağlı olduğu bir düşü vardır. Ancak, toplumsal değerlerimizi sahiplenmeden ve kendi kapımızın önünü süpürmeden, ne mahallemiz ne de ülkemiz tertemiz olabilir. Birlikte düşünmek, tartışmak ve hakikatin peşine düşmek; işte bizi özgürleştirecek olan budur.
Özgür Düşünce ve Umut
Her zorluğun ardından doğan güneş gibi, her baskının ardından da özgür düşünce filizlenir. Umut, hiçbir zaman tükenmez; yeter ki biz, gerçekleri sorgulamaktan ve daha iyisini aramaktan vazgeçmeyelim. Bu kitapta, savaşın ve barışın gölgesinde, Stockholm sendromunun zincirleriyle mücadele eden ve kendi değerlerini arayan bir toplumun hikâyesini birlikte okuyacağız. Herkesin kendi kapısının önünü süpürdüğü, sevgiyle ve bilgiyle yoğrulmuş bir ülke hayaliyle; özgürlük ve umutla…
KİTABIN ADI: “Adını Sen Koy – 1”
Baskı uzunluğu: 384 sayfa
Yayıncı: İkinci Adam Yayınları Yayım tarihi: 1 Şubat 2023….
2025’te Türkiye ve Suriye: Yönetim Biçimleri, Siyasi Gelişmeler ve Uluslararası Çıkarlar Üzerine Analitik Bir Değerlendirme
Beşar Esad ve Ahmed Şara Olayında Aktörler, Farklar ve Türkiye’nin Rolü
2025 Türkiye ve Suriye’de Siyasi Gündem
2025 yılı, Ortadoğu’nun siyasi haritasında yeni sınırların, yeni aktörlerin ve çok boyutlu çıkar mücadelelerinin öne çıktığı bir dönemi işaret ediyor. Türkiye, kendi yönetim biçimini yeniden tartışırken, komşusu Suriye’de iktidar değişimi ve uluslararası müdahaleler gündemi şekillendiriyor. Bu analizde, iki temel soru ekseninde, Suriye’de devrik başkan Beşar Esad ve geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın kimlikleri, iktidar değişiminin arka planındaki ülkeler ve çıkarlar ile Türkiye’nin ve Türk istihbaratının bu süreçlerdeki rolleri, metaforik ve eleştirel bir dille, sansürsüz olarak ele alınacaktır.
Beşar Esad Kimdir? Tarihsel ve Politik Arka Plan
Beşar Esad, tıp eğitiminden sonra babası Hafız Esad’ın ani ölümüyle 2000 yılında Suriye’nin başına geçen, Baas Partisi’nin otoriter mirasını sürdüren bir lider olarak tanındı. Esad, Arap Baharı sonrası ülkesinde patlak veren iç savaşta, devletin bütün aygıtlarını kullanarak iktidarını korumaya çalıştı. Bir satranç tahtasında sürekli şah çeken ama mat olmamak için taşlarını feda eden bir oyuncu gibi, ülkesini yıllarca kan ve barutun gölgesinde yönetti.
Esad’ın Devrilmesinde Etkili Olan Ülkeler ve Çıkarlar
Suriye’de Esad’ın devrilmesinde başta ABD, Birleşik Krallık ve Fransa gibi Batılı ülkeler ile bölgesel aktörler Suudi Arabistan, Katar ve İsrail’in farklı motivasyonlarla sürece dahil oldukları görüldü. Bu ülkeler, Suriye’deki rejim değişikliğiyle hem İran’ın nüfuzunu kırmak hem de enerji koridorlarını kontrol etmek istediler. Rusya ve İran ise Esad’ın arkasında saf tutarak, Doğu Akdeniz’deki askeri ve jeopolitik çıkarlarını korumayı hedefledi. Suriye, adeta çıkar ağlarının ördüğü dev bir labirente dönüştü; her ülke kendi yolunu açmak için başka bir duvarı yıkmaya çalıştı.
Türkiye ve Türk İstihbaratının Rolü
Türkiye, Suriye krizinin ilk yıllarından itibaren Esad karşıtı muhalif grupları destekleyerek, sınır güvenliğini ve bölgesel etkinliğini artırmayı amaçladı. Türk istihbaratı, sahada yerel unsurlarla yakın temas kurdu, insani yardım koridorları ve lojistik destek ağları oluşturdu. Ancak süreç, beklenen kadar hızlı ilerlemedi; Türkiye de zaman zaman büyük güçlerin satranç oyununda piyon olmaktan kurtulmak için hamlelerini gözden geçirmek zorunda kaldı. Özellikle ABD ve Rusya ile farklı dönemlerde kurulan geçici ittifaklar, Türkiye’nin Suriye politikasını sürekli yeniden şekillendirdi.
Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara Kimdir?
Ahmed Şara, Suriye siyasetinde teknokrat kimliğiyle öne çıkan, uzun yıllar dışişleri ve anayasa komisyonlarında görev yapmış bir isim olarak geçici cumhurbaşkanlığı görevine getirildi. Şara, Esad’ın aksine, askeri yöntemler yerine siyasi uzlaşı ve diyalog arayışını önceleyen bir profil çizdi. Esad’ın gölgesi altında büyüyen bir zeytin fidanı misali, Şara da baskı ve kriz ortamında çözüm arayan bir lider oldu.
Şara ile Esad Arasındaki Farklar
Esad, iktidarı elinde tutmak için baskı ve zor kullanmayı meşru görürken, Şara daha kapsayıcı, çok aktörlü ve uzlaşmacı bir yönetim anlayışını benimsedi. Esad’ın yönetimi demir yumrukla tanımlanırken, Şara’nın geçici başkanlığı “zeytin dalı” metaforuyla anılmaya başlandı. Şara, uluslararası topluma daha açık, Batı ile diyaloğa daha yatkın bir lider olarak öne çıktı. Bu farklar, Suriye’nin iç dinamiklerinde yeni bir umut olarak da yorumlandı.
Geçici Atamanın Arkasındaki Ülkeler ve Çıkarlar
Ahmed Şara’nın geçici cumhurbaşkanlığına atanmasında, başta ABD, AB ülkeleri ve Körfez ülkeleri olmak üzere, Suriye’deki yeniden yapılanma ve enerji paylaşımında söz sahibi olmak isteyen aktörlerin etkisi büyüktü. Bu ülkeler, Esad’ın devrilmesiyle oluşan güç boşluğunu kendi lehlerine çevirmek, İran ve Rusya’nın etkisini dengelemek için Şara gibi uzlaşmacı bir figürü desteklediler. Suriye, yeniden bir uluslararası müzakere masasına dönüşürken, emperyalist ülkelerin çıkarları da perde arkasında yeni oyunlar kurmaya devam etti.
Türkiye’nin ve Türk İstihbaratının Bu Süreçteki Rolü
Türkiye, Şara döneminde de Suriye’deki etkinliğini sürdürmek için diplomasi ve istihbarat kanallarını açık tuttu. Türk istihbaratı, geçici yönetimle temaslar kurarak, sınır güvenliği, mülteci akını ve PYD/YPG gibi unsurların denetimi konusunda aktif rol aldı. Türkiye, sürecin dışında kalmamak için çok taraflı görüşmelere ve yeni ittifaklara yöneldi. Ancak, Suriye’deki her gelişme, Türkiye için hem fırsat hem de risk barındırmaya devam etti.
Sorgulama ve Analitik Yaklaşımın Önemi
Suriye’deki iktidar değişimi ve Türkiye’nin rolü, bir satranç oyunundan farksız; hamleler kadar geri çekilmeler de belirleyici. Hiçbir ülkenin çıkarı, diğerinin acısını ve umudunu gölgelememeli. Sorgulayıcı ve eleştirel bir bakış açısıyla, hem Türkiye’nin hem de bölge ülkelerinin politikalarını analiz etmek, toplumsal hafızamızda yer edecek dersleri ortaya çıkaracaktır. Gerçeğin peşinde, sansürden uzak, vicdan ve akılla ilerlemek; işte asıl çözüm burada başlıyor.
Suriye'de Esad Sonrası Seçimler ve Ahmed Şara'nın Yükselişi
Suriye'de Esad Sonrası İlk Seçimler: Seçici Delegeler ve Demokratik Meşruiyet Tartışması
Suriye'de Esad sonrası dönemin ilk seçimi, yalnızca 6 bin seçici delegenin katılımıyla ve “dolaylı” yöntemle gerçekleştirilecek olması, demokratik meşruiyet açısından çeşitli tartışmaları beraberinde getirmektedir. Geniş halk katılımının olmaması, seçim sürecinin şeffaflığı ve kapsayıcılığı konusunda ciddi soru işaretleri doğururken, bu durum uluslararası kamuoyunda da dikkatle izlenmektedir. Ahmed Şara'ya yönelik artan uluslararası destek ise, özellikle Batı ve Körfez ülkelerinin Suriye'nin yeni döneminde söz sahibi olma çabalarını öne çıkarmaktadır.
Uluslararası Destek ve Güç Dengeleri
Ahmed Şara’nın geçici cumhurbaşkanlığına uluslararası desteğin artması, Suriye’deki güç dengelerinin yeniden şekillendiğine işaret etmektedir. ABD, AB ve Körfez ülkeleri başta olmak üzere birçok aktör, Şara’nın uzlaşmacı ve diplomasiye açık duruşunu kendi çıkarları doğrultusunda desteklemektedir. Bu destek, bir yandan Suriye’de istikrar arayışını güçlendirirken, diğer yandan İran ve Rusya gibi bölgesel aktörlerin etkisini dengelemeye yönelik stratejik bir hamle olarak da yorumlanabilir. Böyle bir ortamda, seçimlerin dolaylı ve sınırlı katılımla yapılması, uluslararası aktörlerin meşruiyet algısını ve Suriye'nin geleceğine dair beklentilerini önemli ölçüde etkilemektedir.
Türkiye’nin Dönüşen Rolü ve Bölgesel Dinamikler
Türkiye, Şara döneminde de Suriye’deki etkisini sürdürmek için diplomatik ve istihbarat kanallarını etkin biçimde kullanmaktadır. Sınır güvenliği, mülteci akını ve PYD/YPG gibi konular, Türkiye’nin öncelikli gündem maddeleri arasında yer almaya devam etmektedir. Çok taraflı görüşmeler ve yeni ittifak arayışları, Türkiye’nin Suriye politikasında esnek ve pragmatik bir yaklaşım benimsediğini göstermektedir. Ancak, seçimlerin mevcut yapısı, Türkiye için hem fırsatlar hem de yeni riskler barındırmaktadır.
Analitik ve Tarafsız Bakış Açısı: Sorgulamanın Önemi
Suriye’deki iktidar değişimi ve seçim süreci, satranç tahtasında yapılan karmaşık hamleler gibi çok katmanlı bir analizi gerektiriyor. Seçici delegelerle yapılan dolaylı seçimler, demokratikleşme sürecinin idealinden uzak bir tablo çizerken, uluslararası aktörlerin müdahil olması da Suriye’nin egemenlik ve bağımsızlık mücadelesine yeni boyutlar eklemektedir. Bu süreçte, olayları sorgulayan ve eleştirel bir bakış açısıyla değerlendiren yaklaşım, hem bölge halkları hem de küresel toplum için değerli dersler ortaya koyacaktır.
Gerçeğin Peşinde, Sansürsüz Analiz
Suriye’deki seçimler ve Ahmed Şara’nın yükselişi, bölgesel ve küresel güçlerin çıkar mücadelesinin bir yansıması olarak okunmalıdır. Demokratik idealler ile reelpolitik arasındaki dengeyi anlamak, olaylara tarafsız ve analitik bir gözle yaklaşmak, bu sürecin özünü kavramak için elzemdir. Hiçbir ülkenin çıkarı, başka bir ülkenin acısını veya umudunu gölgelememeli; toplumsal hafızamızda, sansürsüz ve vicdanlı bir analiz yerini almalıdır.
Suriye'de Esad Sonrası Seçimler ve Geçiş Süreci: Analitik ve Sansürsüz Bir Değerlendirme
Katılım, Meşruiyet ve Yeni Dönemin Dinamikleri
Dolaylı Seçimler ve Demokratik Meşruiyet
Suriye'de Beşar Esad'ın devrilmesinden sonra ilk kez Halk Meclisi üyelerinin seçimi için dolaylı bir oylama düzenleniyor. Katılımın yalnızca onaylı seçmen heyetiyle sınırlandırılması ve 6 bin delegenin 210 sandalyeli meclisin üçte ikisini belirleyecek olması, demokratik meşruiyet tartışmalarını alevlendiriyor. Oy verme işleminin kısa bir zaman dilimine (TSİ 09.00-12.00, gerekirse 16.00'ya kadar) sıkıştırılması ve tüm heyet üyelerinin oy kullanamaması halinde sandıkların uzatılması, seçimlerin kapsayıcılığını daha da tartışmalı hale getiriyor. Kalan sandalyelerin ise geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara tarafından atanacak olması, yürütmenin yasama üzerindeki etkisini artırıyor ve güçler ayrılığını zayıflatıyor.
Geçiş Dönemi ve Şiddet Sarmalı
Seçimler, Ahmed Şara'nın iktidarını sağlamlaştırmaya çalıştığı, ülkenin ise hala şiddet sarmalından çıkamadığı bir dönemde gerçekleşiyor. Esad'ın devrilmesinden bu yana geçen sürede, özellikle İslamcıların öncülük ettiği yeni yönetim biçimi, başta azınlıklar olmak üzere toplumun farklı kesimlerinde ciddi bir güvensizlik yaratmış durumda. Siyasi geçiş süreçlerinde güven inşa etmek ve kapsayıcı bir yönetim modeli oluşturmak, Suriye gibi çok katmanlı toplumsal yapıya sahip ülkelerde her zaman zorlu olmuştur. Bu bağlamda, dolaylı seçimler ve atama yoluyla belirlenen meclis üyeleri, demokratikleşme idealinden uzak bir tablo çiziyor.
Şara'nın New York Temasları: Dönüm Noktası mı?
Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'nın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'ndaki temasları, uluslararası alanda bir dönüm noktası olarak algılandı. 1967'den bu yana ilk kez Suriye'yi cumhurbaşkanı düzeyinde temsil eden bir lider olarak Şara'nın sahneye çıkması, ülkenin dış politikada yeni bir sayfa açma çabasının göstergesi olarak öne çıkıyor. Esad ailesinin yıllarca süren izolasyoncu ve baskıcı yönetimi, ABD ile ilişkilerin donma noktasına gelmesine sebep olmuştu. Şara'nın New York'taki varlığı ise, Suriye'nin uluslararası arenada yeniden meşruiyet arayışında olduğunu gösteriyor.
Bölgesel ve Küresel Güç Dengeleri
Şara'nın iktidarına yönelik artan uluslararası destek, Suriye'deki güç dengelerinin yeniden şekillendiğine işaret ediyor. ABD, AB ve Körfez ülkeleri, Şara'nın diplomasiye açık ve uzlaşmacı duruşunu desteklerken; İran ve Rusya gibi bölgesel aktörlerin etkisini dengelemeye çalışıyor. Bu güç mücadelesi, Suriye'nin iç dinamiklerini doğrudan etkiliyor ve geçiş sürecinin yönünü belirliyor. Seçimlerin mevcut yapısı, uluslararası aktörlerin meşruiyet algısını da şekillendiriyor.
Türkiye'nin Rolü ve Sınamalar
Türkiye, Şara dönemiyle birlikte Suriye politikasında diplomatik ve istihbarat kanallarını aktif şekilde kullanmaya devam ediyor. Sınır güvenliği, mülteci akını ve PYD/YPG gibi başlıklar, Ankara'nın öncelikli gündeminde yer almaya devam ediyor. Seçimlerin dolaylı ve sınırlı katılımla yapılması, Türkiye için hem yeni fırsatlar hem de riskler yaratıyor. Çok taraflı görüşmeler ve yeni ittifak arayışları, Türkiye'nin esnek ve pragmatik bir politika izlediğini gösteriyor.
Analitik ve Sansürsüz Yorum: Gerçekle Yüzleşmek
Suriye'de yaşananlar, satranç tahtasındaki karmaşık hamleler gibi çok katmanlı bir analiz gerektiriyor. Seçici delegelerle yapılan dolaylı seçimler, demokratikleşmenin özünden uzaklaşırken; uluslararası aktörlerin müdahalesi de ülkenin egemenlik mücadelesini daha da karmaşık hale getiriyor. Bu süreçte, sansüre yer vermeden, olayları sorgulayan ve eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmek hem bölge halkları hem de küresel toplum için vazgeçilmezdir. Hiçbir ülkenin çıkarı, bir diğerinin umudunu veya acısını gölgelememelidir; toplumsal hafızamızda, gerçekleri tüm çıplaklığıyla analiz etmek elzemdir.
Ortadoğu'da Güç Dengeleri, İstihbarat Oyunları ve Lider Yükselişleri: Analitik Bir Değerlendirme
Ahmed Şara'nın Yükselişi, Küresel Stratejiler ve Olası Savaş Senaryoları Üzerine Tarafsız Bir Analiz
Ortadoğu'da Güç Mücadelesinin Anatomisi
Ortadoğu, tarih boyunca küresel güçlerin ve bölgesel aktörlerin satranç tahtasına çevrildiği; istihbarat savaşlarının, vekalet çatışmalarının ve lider yükselişlerinin iç içe geçtiği karmaşık bir coğrafya olmuştur. Bu coğrafyada yaşanan her hamle, yalnızca bölgesel dengeleri değil, küresel güç yapılarını da derinden etkilemektedir. Son yıllarda Suriye’de yaşanan siyasi geçiş, uluslararası aktörlerin müdahalesi ve yeni liderlerin yükselişi, bölgedeki dengelerin yeniden şekillenmesine neden olmuştur.
Ahmed Şara'nın Yükselişi: Hangi Güçlerin Desteğiyle?
Ahmed Şara’nın Suriye’de hızla yükselmesi, ardında çok katmanlı bir güç koalisyonunu barındırmaktadır. Esad sonrası dönemde, özellikle ABD ve Avrupa Birliği’nin, Suriye’de daha uzlaşmacı ve diplomasiye açık bir lider arayışında olması, Şara’nın önünü açan önemli bir faktör olmuştur. Körfez ülkeleri de, İran ve Rusya’nın bölgedeki etkisini dengelemek amacıyla Şara’ya destek veren aktörler arasında yer almıştır. Bölgesel ve küresel aktörlerin uzlaşısı, Şara’nın uluslararası meşruiyet kazanmasında belirleyici olmuştur. Ancak bu destek, yalnızca siyasi değil, istihbarat ve ekonomik kanallardan da sağlanmıştır.
İstihbarat Oyunlarının Tarihsel Arka Planı
Suriye’deki istihbarat oyunları, Arap Baharı’nın patlak verdiği 2011 yılından itibaren giderek karmaşıklaşmıştır. 2012-2015 yılları arasında, hem Batılı hem de bölgesel istihbarat servisleri, muhalif grupların ve yeni lider adaylarının yönlendirilmesinde aktif rol oynamıştır. Bu dönemde, Ahmed Şara gibi yeni aktörlerin parlatılması ve desteklenmesi sürecinde, istihbarat örgütlerinin belirleyici etkisi açıkça hissedilmiştir. 2016 sonrası dönemde ise, özellikle ABD ve müttefiklerinin Suriye’deki vekil aktörler üzerinden yürüttüğü istihbarat operasyonları dikkat çekicidir.
Stratejik Aktörler: Piyonlar ve Şahlar Ne Zaman Masaya Sürüldü?
Ortadoğu satrancında, piyonlar (alt düzey vekil gruplar, aşiret liderleri, yeni siyasi figürler) ve şahlar (ülke liderleri, kilit siyasi aktörler) farklı dönemlerde stratejik olarak oyuna sürülmüştür. Ahmed Şara’nın (veya Ebu Muhammed el Colani gibi figürlerin) piyon olarak öne çıkışı, Esad sonrası geçiş sürecinin hızlandığı 2018-2019 yıllarına denk gelmektedir. Bu dönemde, uluslararası toplumun ve özellikle Batı’nın, Suriye’de istikrarlı ve kontrol edilebilir bir lider arayışı, bu aktörlerin yükselişine zemin hazırlamıştır. CIA ve ABD derin devleti tarafından kullanılan Recep Tayyip Erdoğan’ın da, 2010’ların başından itibaren, küresel güçlerin Ortadoğu’daki stratejik satrancında önemli bir piyon ve zaman zaman şah olarak konumlandığı görülmektedir.
Ukrayna Savaşı: Hedef Saptırma ve Küresel Strateji
2022’de başlayan Ukrayna savaşı, ABD ve müttefiklerinin küresel gündemi yeniden şekillendirme ve dikkatleri Doğu Avrupa’ya çekme stratejisinin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Bu savaş, Ortadoğu’daki gelişmelerin gölgede kalmasına ve bölgedeki aktörlerin daha serbest hareket etmesine zemin hazırlamıştır. Ukrayna’daki çatışmanın, Suriye ve genel olarak Ortadoğu’daki vekalet savaşlarını perdelemesi, küresel güçlerin hedef saptırma taktiği olarak okunabilir. Bu dönemde, Ahmed Şara gibi figürlerin yükselişi, küresel gündemin değişimiyle paralellik göstermektedir.
Küresel Savaş Senaryoları: Nükleer ve Su Savaşlarının Gölgesinde
Bölgedeki güç dengelerinin kırılganlığı, küresel terör tehdidi, nükleer silahlanma yarışı ve su kaynakları üzerindeki rekabet, 3. Dünya Savaşı senaryolarını tetikleyen başlıca unsurlar olarak öne çıkmaktadır. Suriye, İran, İsrail ve Körfez ülkeleri arasındaki gerilimler, bölgesel bir kıvılcımın küresel bir yangına dönüşme riskini artırmaktadır. Özellikle su kaynaklarının kontrolü ve nükleer programlar etrafında şekillenen mücadele, önümüzdeki yıllarda yeni çatışma alanlarının ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu bağlamda, Ahmed Şara gibi liderlerin yükselişi, sadece bölgesel bir güç mücadelesi değil, aynı zamanda küresel satrançta yeni taşların oyuna sürülmesi anlamına gelmektedir.
Analitik ve Tarafsız Değerlendirme
Ortadoğu’da yaşanan güç mücadelesi, istihbarat savaşları ve lider yükselişleri, satranç tahtasındaki stratejik hamleler gibi çok katmanlı ve dinamik bir yapıya sahiptir. Ahmed Şara’nın kariyerindeki sıçrama, yalnızca kişisel bir başarı değil, küresel güçlerin, istihbarat servislerinin ve bölgesel aktörlerin ortak çıkarlarının bir sonucudur. Ukrayna savaşı gibi küresel çatışmalar, Ortadoğu’daki denklemleri gölgede bıraksa da, bölgedeki jeopolitik riskler ve yeni savaş senaryoları, insanlık için büyük tehditler barındırmaya devam etmektedir. Geleceğe dair sağlıklı analizler yapabilmek için, olayları sansürsüz, eleştirel ve çok boyutlu bir bakış açısıyla değerlendirmek şarttır.
Piyonların Övülmesi, Erdoğan'ın Rolü ve Gelecek Senaryoları: Suriye Satranç Tahtasında Maskeli Balonun Ardındaki Gerçekler
Trump’ın “Zaferin Sahibi Erdoğan” Söylemi ve Jeopolitik Algı Oyunlarının Analizi
Piyonların Övülmesinin Arkasındaki Nedenler
Suriye’deki vekalet savaşlarında “piyon” olarak adlandırılan alt düzey aktörlerin övülmesi, aslında küresel güçlerin kendi çıkarlarını perdelemek ve asıl stratejik hedeflerini gizlemek için kullandıkları bir yöntemdir. Bu aktörlerin ön plana çıkarılması, hem uluslararası kamuoyunda algı yönetimi yapmak hem de yerel halkın desteğini kazanmak için başvurulan bir taktiktir. Övgüler genellikle; asıl karar vericilerin sorumluluktan uzak durmasını, başarıların ise daha geniş bir koalisyona mal edilmesini sağlar. Böylece büyük güçler, olası başarısızlıklarda piyonları günah keçisi ilan edebilir, başarıda ise perde arkasındaki “satranç ustası” olarak kalabilirler.
Trump’ın “Zaferin Sahibi Erdoğan” Söyleminin Amacı
Donald Trump’ın, Suriye’deki zaferin asıl sahibi olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı göstermesi, çok katmanlı bir algı operasyonunun parçasıdır. Birincisi, bu söylemle ABD yönetimi, Suriye’deki başarısızlık ya da istenmeyen sonuçlar karşısında doğrudan sorumluluğu Türkiye’ye yönlendirmekte ve kendi üzerindeki baskıyı azaltmaktadır. İkincisi, Erdoğan’ın bölgedeki etkisinin abartılması, Türkiye’yi hem Batı ittifakı içinde vazgeçilmez bir aktör olarak konumlandırmakta hem de Rusya ve İran gibi rakip aktörlere karşı bir denge unsuru yaratmaktadır. Trump’ın “Sizin vekilleriniz yaptı, övgüyü siz almalısınız” ifadesi ise, Türkiye’nin sahadaki etkisinin altını çizmekle birlikte, olası olumsuzlukların da Ankara’ya fatura edileceği mesajını taşır. Burada piyonlar övülürken, satranç tahtasında asıl ustaların kim olduğu ise perde arkasında bırakılır.
Maskeli Baloda Gelecek Senaryoları ve Erdoğan’ın Rolü
Gelecek senaryolarında Erdoğan’ın “maskeli balodaki” görüntüsü, bir yandan Batı’nın çıkarlarına hizmet eden pragmatik bir lider, diğer yandan ise bölgesel güç dengesinde kendi ajandasını yürüten bağımsız bir aktör olarak şekillenmektedir. Uluslararası arenada övgüyle anılması, Türkiye’nin diplomatik manevra alanını genişletirken, aynı zamanda riskleri de beraberinde getirir. Maskeler düştüğünde, piyonların ve şahların gerçek konumları daha net ortaya çıkacak; Türkiye’nin Suriye politikasındaki rolü, yalnızca övgüyle değil, aynı zamanda eleştirilerle de test edilecektir. Kısacası, küresel satrançta piyonların övülmesi, büyük güçlerin sorumluluktan kaçma ve başarıyı kendi istedikleri şekilde yeniden tanımlama stratejisinin bir parçasıdır.
Analitik ve Eleştirel Sonuç
Sonuç olarak, Suriye’de piyonların övülmesi ve Erdoğan’ın “zaferin sahibi” olarak lanse edilmesi, uluslararası güçlerin çok katmanlı jeopolitik oyunlarının bir yansımasıdır. Bu tür algı yönetimi, hem mevcut başarıların sahiplenilmesinde hem de olası başarısızlıkların sorumluluğunda esnek bir alan yaratır. Analitik bir bakış açısıyla değerlendirildiğinde, piyonların övgüsü ve liderlerin maskeli balodaki rolleri, gerçek güç ilişkilerinin üzerini örten bir sis perdesi işlevi görmektedir. Satranç tahtasında hamle yapanların kim olduğunu anlamak için maskelerin ötesine bakmak gerekir.
Küresel Satrançta Ahmed Şara: Sembolik Şah mı, Piyon mu?
Beklentiler, Aktörler, BM Konuşması ve Suriye'nin Geleceği Üzerine Analitik Bir Değerlendirme
Küresel Satrançta Ahmed Şara'nın Konumu
Küresel siyaset sahnesinde, aktörlerin gerçek gücü ile onlara atfedilen sembolik roller arasındaki fark çoğu zaman bulanık kalır. Ahmed Şara, bu bağlamda, bir yandan geçici “şah” olarak öne çıkarılırken, diğer yandan küresel satranç tahtasında piyon gibi konumlandırılmış bir figür olarak karşımıza çıkıyor. Peki, Şara neden bu kadar büyük bir beklentiyle uluslararası kamuoyunun önüne sürülüyor? Bu beklentinin arkasında hangi aktörler ve hangi motivasyonlar yatıyor?
Beklentilerin Büyüklüğü: Kimler ve Neden?
Ahmed Şara'nın öne çıkarılması, sadece Suriye iç dinamikleriyle açıklanamaz. Batılı ülkeler ve bölgesel güçler, Suriye’de “yeni bir dönemin” başlatıcısı olarak nötr ve kapsayıcı bir figüre ihtiyaç duyuyor. Şara'nın geçmişte rejimle arasına mesafe koymuş olması, onu hem Batı'nın hem de Rusya ve İran gibi rakip aktörlerin üzerinde uzlaşabileceği bir isim haline getiriyor. Bu denge arayışı, aslında büyük güçlerin Suriye satrancında kendi çıkarlarını maksimize etmek için başvurduğu bir strateji olarak öne çıkıyor. Bir başka deyişle, Şara'nın şah olarak gösterilmesi, satranç tahtasında büyük oyuncuların kendi hamlelerini gizlemek için kullandığı bir perde işlevi görüyor.
Uluslararası Arenada Şara'nın Öne Çıkarılması
Şara'nın uluslararası platformlarda öne çıkarılması, “yeni bir başlangıç” söyleminin meşruiyet kazanmasına hizmet ediyor. Özellikle Batı medyasında ve diplomatik çevrelerde Şara’ya atfedilen rol, Suriye'nin yeniden inşasında tarafsız ve uzlaştırıcı bir lider arayışının yansıması. Ancak burada dikkat çekici olan, aynı aktörlerin Şara üzerinde kurduğu baskı ve beklenti yüküdür. Uluslararası aktörler, Şara’dan hem reformist bir liderlik sergilemesini hem de eski rejimle köprüleri tamamen atmadan ülkeyi istikrara kavuşturmasını bekliyor. Bu ise neredeyse “hem yağmur yağsın hem şemsiye ıslanmasın” türünden bir beklenti.
BM Genel Kurulu Konuşmasının Analizi
Ahmed Şara'nın BM Genel Kurulu’ndaki konuşması, sembolik anlamı kadar, verdiği mesajlarla da dikkat çekti. Şara, konuşmasında Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne vurgu yaparken, uluslararası iş birliğine açık olduğunu belirtti. Bu söylem, Batı'nın ve bölgesel aktörlerin beklentilerini karşılamaya yönelik bir denge politikası izlediğinin göstergesi olarak okunabilir. Ancak uluslararası kamuoyundan gelen övgüler, çoğu zaman gerçek beklentilerin ve sahadaki güç dengelerinin üstünü örtmekte kullanılıyor. Şara’nın konuşması, bir anlamda, küresel aktörlerin kendi stratejik çıkarlarını perdelemek için öne sürdükleri “yeni umut” söyleminin bir parçası haline geliyor.
Suriye'nin İstikrarı: Atılacak Adımlar ve Zorluklar
Şara'nın önünde, Suriye'nin istikrarı için atılması gereken zorlu adımlar var. Bunların başında, siyasi uzlaşıyı sağlamak, toplumsal barışı tesis etmek ve dış müdahalelere karşı ülkenin egemenliğini güçlendirmek geliyor. Ancak uluslararası baskılar, ekonomik yaptırımlar ve içerdeki kutuplaşma, bu süreci oldukça karmaşık hale getiriyor. Şara, bir yandan reform vaatleriyle uluslararası desteği korumaya çalışırken, öte yandan rejim içindeki statükocu unsurlarla da denge kurmak zorunda. Bu ikili baskı, Şara’yı satranç tahtasında hem şah hem de piyon olarak konumlandırıyor; yani, başarıya ulaşması için kendi hamlelerinin ötesinde, büyük güçlerin iradesine de bağımlı hale getiriyor.
Gerçek Güç Dinamikleri ve Gelecek Senaryoları
Sonuç olarak, Ahmed Şara'nın uluslararası kamuoyunda “büyük umut” olarak öne çıkarılması, sembolik bir şah yaratma stratejisinin ötesinde, küresel güçlerin Suriye sahasındaki çıkarlarını gizleme arayışının bir yansımasıdır. Şara'nın karşı karşıya olduğu zorluklar, yalnızca kişisel liderlik kapasitesiyle değil, aynı zamanda onu öne çıkaran aktörlerin gerçek motivasyonları ve çıkar çatışmalarıyla da şekilleniyor. Suriye’nin geleceğinde, maskelerin düşeceği ve gerçek güç ilişkilerinin netleşeceği bir döneme girilirken, Şara’nın rolü de hem övgülerin hem de eleştirilerin odağı olmaya devam edecek. Çünkü satrançta şahın kaderi, çoğu zaman piyonların hamlelerinden ve onları yönlendiren ustalardan bağımsız değildir.
Suriye Seçimleri: Maskeli Baloda Demokrasi Arayışı
Metaforlar, Gerçekler ve Güç Oyunları Üzerine Analitik Bir Değerlendirme
Bazen gerçekten haberleri yazarken gülüyorum; acaba dersiz neden ve niçin Dikkatler tartışmalı seçimlere çevrildi? Ve de bu seçimleri yapılmasındaki güç ve performansı hangi yakın mahallenin muhtarı organize etti… Burada söylenmeyen bir metafor var oda mezardaki kişilerin kaldırılıp oy kullandırılması, olmadı deseniz bir de şu var, seçimleri denetleyecek hakimlere mühürsüz oy pusulalarını saydırma talimatı da verilmiş olabilir mi? Yukarıda metafor biçiminde anlattığım olguları düşünün. Sizde güleceksiniz… çünkü biz böyle uygulamaları mahallemizde çok yaşadık şimdi komşu mahalleyle bu zaman diliminde sirayet etmiş… Yukarda yazdım Trump ne yapmıştı bükemediği eli öpmüştü ve Trump “Zaferin Sahibi Erdoğan” dediğini yazmıştım… işte Küresel ortamda maskeli baloya baktığımda ise buna gülünmez de ne yapılır???…
Haberlerde haber tüm ciddiyetle şu şekilde veriliyor: Siz bana bakmayın Ciddi ciddiyetle şu olgular oluştu;
Seçim Komedisi: Demokrasi mi, Tiyatro mu?
Son dönemde Suriye seçimleriyle ilgili haberleri okurken ister istemez insanın yüzünde acı bir tebessüm oluşuyor. Zira seçim süreçlerinde yaşananlar, mahalle aralarında anlatılan fıkraları aratmıyor: Mezardaki kişilerin oy kullanmasından, mühürsüz oy pusulalarının geçerli sayılmasına kadar uzanan bir dizi uygulama, adeta demokrasinin karikatürü haline gelmiş durumda. Bu noktada, seçimleri organize edenlerin kim olduğu ve hangi "mahallenin muhtarı"nın bu sürece öncülük ettiği soruları da, işin mizahi boyutunu güçlendiriyor. Gerçekten de, komşu mahallede yaşanan bu olaylar, geçmişte hepimizin mahallesinde karşılaştığı tanıdık senaryoları andırıyor.
Siyasi Mühendislik ve Sandığın Gölgesinde Kalan Temsil
Suriye'de yapılacak seçimlerin, Esad rejimi sonrası yeni bir dönemin habercisi olarak sunulması, uluslararası kamuoyunda ciddi bir gündem oluşturdu. Ancak, seçimlerin Eylül ortasından ertelenmesi ve seçim sisteminin karmaşıklığı, gerçek anlamda demokratik bir temsiliyetin sağlanamayacağı yönündeki eleştirileri güçlendiriyor. Özellikle milletvekillerinin üçte birinin doğrudan Ahmed Şara tarafından atanacak olması ve kalanının da yine Şara'nın belirlediği komisyonlarca seçilecek olması, sürecin şeffaflığına dair ciddi kuşkular doğuruyor. Bu tablo, seçimlerin bir sandık tiyatrosuna dönüştüğünü, gerçek iradenin ise arka planda kaldığını gösteriyor.
Azınlıklar, Kadınlar ve Dışlanan Sesler
Suriye'nin etnik ve dini çeşitliliğini yansıtacak kapsayıcı bir hükümet vaadi, BM Genel Kurulu'nda verilen sözler arasında yer aldı. Ancak, güvenlik endişeleri ve merkezi otoritenin bazı bölgelerdeki zayıf kontrolü nedeniyle birçok azınlık ve bölge seçimden dışlanıyor. Ayrıca, yurt dışında yaşayan milyonlarca Suriyelinin oy kullanamaması, yeni meclisin meşruiyetini sorgulatıyor. Kadın adayların oranındaki artış ise, yüzeyde olumlu bir gelişme gibi görünse de, genel temsil sorununu çözmekten uzak.
Küresel Maskeli Balo: Liderler ve Güç Dengeleri
Uluslararası arenada, seçimlerin perde arkasında dönen güç oyunları, maskeli bir baloyu andırıyor. Tıpkı Trump'ın "Bükemediğin eli öp" metaforunda olduğu gibi, büyük güçler çıkarları doğrultusunda pozisyon alıyor ve öne çıkardıkları liderleri kendi stratejik amaçlarına uygun şekilde yönlendiriyor. Ahmed Şara'nın rolü de, bir yandan reformist bir lider olarak vitrine çıkarılırken, diğer yandan gerçek güç sahiplerinin gölgesinde şekilleniyor. Bu maskeli baloda, gerçek demokrasiye dair umutlar ise çoğunlukla sahne arkasında kalıyor.
Mizah ve Ciddiyet Arasında Sıkışan Suriye Gerçeği
Suriye seçimlerinde yaşananlar, bir yandan mizahi bir bakış açısıyla ele alınabilecek kadar absürt, diğer yandan ise ülkenin geleceği için son derece ciddi sonuçlar doğurabilecek nitelikte. Siyasi mühendislik ve demokratik temsilin gölgede kaldığı bu tabloda, uluslararası aktörlerin ve yerel liderlerin hamleleri, satranç tahtasındaki ustaların oyununu andırıyor. Son tahlilde, maskeler düştüğünde geriye kalan, halkın gerçek iradesinin ne kadar yansıyabildiği ve demokrasinin ne ölçüde hayata geçirilebildiği olacak.
Suriye'de Finansal Destek Arayışı ve Batı Medyasındaki Kodlu Mesajlar
Yaptırımların Kaldırılması, Güç Odakları ve Medya Stratejileri Üzerine Analitik Bir İnceleme
Şara'nın Finansal Kaynak İhtiyacının Vurgulanması ve Medya Yansımaları
Suriye geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'nın uluslararası platformlarda artan finansal kaynak ihtiyacını yüksek sesle dile getirmesi, sadece ülkenin yaşadığı ekonomik darboğazın değil, aynı zamanda küresel güç dengelerine gönderilen ince mesajların da bir göstergesi olarak okunmalı. Özellikle Batı medyasında yer alan haberlerde Şara'nın çağrısı, kimi zaman doğrudan, kimi zaman ise satır aralarına gizlenmiş metaforlarla aktarılıyor. Bu söylemler, hem Batılı sermaye çevrelerine hem de uluslararası finansal kuruluşlara dönük bir "yardım çağrısı" olarak işlev görüyor.
Şara'nın Yaptırımların Kaldırılması Çağrısı: Uluslararası Arenadaki Söylemler ve Amaçlar
Şara'nın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'ndaki konuşmasında yaptırımların kaldırılması yönündeki vurgusu, Suriye'nin ekonomik toparlanması için elzem görülen bir adım olarak sunuluyor. Bu çağrı, aslında Batı'nın uyguladığı ekonomik ablukanın kaldırılmasının, ülkenin yeniden inşası ve istikrarı için ön koşul olduğu mesajını taşıyor. Burada, Şara'nın diliyle adeta "demirden bir kafesin anahtarını isteyen mahkûm" metaforu kullanılıyor; ülkenin potansiyelini ortaya çıkarabilmesi için önce zincirlerin çözülmesi gerektiği ima ediliyor.
Batı Medyasında Kriptolu Mesajlar: Hangi Güç Odaklarına, Neden Mesaj Veriliyor?
Şara'nın finansal kaynak talebinin Batı medyasında kodlu bir biçimde sunulmasının ardında, başta ABD ve AB olmak üzere, uluslararası finansal sistemin ana aktörlerine yönelik bir "şifreli çağrı" yatıyor. Haberlerde kullanılan üslup ve seçilen ifadeler, çoğu zaman doğrudan bir talep yerine, "fırsatlar ülkesi", "istikrar penceresi" gibi metaforlarla dolaylı bir davet içeriyor. Bu, bir bakıma Batılı sermaye sahiplerine ve çok uluslu kalkınma bankalarına, Suriye pazarının açılabileceği ve yeni yatırım alanlarının doğabileceği yönünde bir işaret fişeği niteliğinde. Bu mesajlar, aynı zamanda Batı kamuoyunda Suriye'ye yönelik katı tutumun yumuşatılması için bir algı mühendisliği hamlesi olarak da değerlendirilebilir.
Uluslararası Güç Dengeleri ve Mali Destek: ABD, AB, Rusya, İran ve Diğer Aktörlerin Pozisyonları
Suriye'nin finansal destek arayışında en belirleyici unsurlardan biri, uluslararası güç dengelerinin sürekli değişen doğası. ABD ve AB mevcut yaptırımlar yoluyla Suriye üzerinde baskı kurarken, Rusya ve İran ise mevcut rejime destek sağlayarak alandaki nüfuzlarını pekiştiriyor. Şara'nın mesajlarında Batı'ya dönük kriptolu çağrılar, bir yandan Batı'nın "anahtar oyuncu" konumunu kabul ederken, diğer yandan alternatif finansman kaynaklarına da kapı araladığını gösteriyor. Burada, "satranç tahtasında hamle bekleyen oyuncular" metaforu yerinde bir benzetme olur; her güç odağı, Suriye'nin geleceği için kendi piyonunu ileri sürme telaşında.
Yaptırımların Kaldırılması ve Ekonomik Kalkınma: Finansman Kanallarının Açılması Gerekliliği
Yaptırımların gölgesinde, Suriye ekonomisinin canlanabilmesi için dış finansman ve yatırım akışının önünün açılması hayati önem taşıyor. Şara'nın ülkeyi "fırsatlar ülkesi" olarak konumlandırması, yatırımcılara bir tür "altın anahtar" uzatmak anlamına geliyor. Ancak bu anahtarın kapıyı açabilmesi için, yaptırımların gevşetilmesi ve uluslararası güven ortamının yeniden tesis edilmesi şart. Aksi halde, Suriye'nin potansiyeli bir "kuyudaki altın" gibi ulaşılamaz kalacaktır.
Suriye'nin Geleceği İçin Finansal Destek Arayışının Anlamı ve Medya Stratejileri
Tüm bu gelişmeler ışığında, Şara'nın finansal kaynak ihtiyacını vurgulayan mesajlarının, Batı medyasında kriptolu biçimde işlenmesi tesadüf değil; bu, hem uluslararası yaptırımların kaldırılması için bir zemin yoklaması hem de Batılı güç odaklarına sunulan bir "davet mektubu" niteliğinde. Son kertede, Suriye'nin geleceği için finansal destek arayışı, yalnızca ekonomik bir gereklilik değil, aynı zamanda uluslararası güç dengelerinin ve medya stratejilerinin şekillendirdiği çok katmanlı bir satranç oyunu olarak karşımıza çıkıyor. Kim bilir, belki de bu oyunda hamle sırası, mesajı en doğru okuyan oyuncudadır.
Uluslararası Krizler ve Suriye'ye Fon Akışındaki Daralma
Uluslararası arenada yaşanan krizler, özellikle Batılı ülkelerin kalkınma bütçelerinde yapılan kesintiler nedeniyle Suriye'ye yönelik finansal desteği ciddi biçimde zora sokuyor. Alman uzman Bente Scheller, mevcut koşullar altında Suriye'de ilk kez gerçek anlamda demokratik değişimi destekleme fırsatının doğduğunu vurgularken, Almanya'nın kalkınma işbirliği fonlarının neredeyse tükenme noktasına geldiğine dikkat çekiyor. Scheller'in ifadelerine göre, "Kalkınma işbirliği bütçelerinde o kadar büyük kesintiler oldu ki, önümüzdeki yıllarda Suriye için neredeyse hiç fon bulamayacak noktaya geldik." Bu durum, Suriye'de demokratik dönüşüm için ortaya çıkan tarihi fırsatın kaçırılması riskini de beraberinde getiriyor.
Batılı Destek ve Demokratik Değişim Fırsatları: Bir Satranç Tahtasında Kaybolan Hamleler
Scheller'in uyarıları, Suriye'nin Batı'dan beklediği finansal ve siyasi desteğin, uluslararası krizler ve bütçe daralmaları yüzünden adeta "kum saatindeki son taneler gibi" azalmakta olduğunu gösteriyor. Suriye'de demokratik değişim için yeşeren umutların, Batı'nın fon sıkıntısı nedeniyle gölgede kalması, bu coğrafyada "altın anahtarın" kapıyı açamadan elde kalmasına yol açabilir. Uzman görüşüne göre, eğer bu fırsat kaçırılırsa, Suriye'nin demokratikleşme yolunda ilerlemesi, bir kez daha uluslararası satranç tahtasında geri plana itilen bir hamleye dönüşebilir.
Suriye’de Umut, Demokrasi ve Toplumsal Ruh Hali: Anket Sonuçları ve Analitik Değerlendirme
Batı Medyasının Umut Aşısı, Toplumsal Gerçeklik ve Anket Verilerinin Işığında Suriye’nin Geleceği
Mahalledeki Özlü Sözden Suriye’ye: Umudun Toplumsal Ekmeği
Bizim mahallede sıkça söylenen bir söz vardır: “Umur fakirin ekmeğidir.” Suriye halkı için de batı medyası benzer biçimde umut aşılıyor. Ancak, bu umudun kime ait olduğu, gerçekten kimlerin umutlu ya da umutsuz olduğu, mevcut koşullarda net biçimde analiz edilemiyor. Yani, “Kim umutlu?” sorusu hâlâ havada asılı duruyor; yanıtı ise toplumsal dinamiklerin karmaşıklığı nedeniyle belirsizliğini koruyor.
Demokrasi Talebi ve Tarihsel Arka Plan
18 Eylül 2025 tarihli Arap Görüş Endeksi anketine göre, Suriyelilerin %61’i demokratik bir hükümeti destekliyor. Bu sonuç, Suriye halkının demokrasi arzusunun yeni bir gelişme olmadığını; 2011’deki ayaklanmayla, Esad rejiminin sert müdahalesiyle ve sonrasında patlak veren iç savaşla kök salmış bir talep olduğunu gösteriyor. Yani Suriye’de demokrasi, bir ‘uzak hayal’ değil, halkın tarihsel talebinin güncel yansıması olarak karşımızda duruyor.
Geçici Liderin Konuşması ve Toplumdaki İyimserlik Dalgası
Suriye geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasının ardından, Şam’da bayraklarla sokağa dökülen Suriyeliler, ülkede yeni bir iyimserlik duygusunun filizlendiğini gösteriyor. Anket katılımcılarının %56’sı, Suriye’nin doğru yolda ilerlediğine inanıyor. Çoğunluk ise kendini “rahatlamış, güvende, mutlu ve umutlu” hissediyor. Bu oranlar, savaşla yıpranmış bir toplumda yeni bir toplumsal ruh halinin şekillendiğine işaret ediyor.
Riskler, Tehditler ve Umudun Dayanıklılığı
Anket yazarlarının analizine göre, Suriye’nin bölünme riski, dış müdahaleler, İsrail’in hava saldırıları ve kara harekâtları gibi ciddi tehditlere rağmen halkta artan iyimserlik, dikkat çekici bir toplumsal dayanıklılığa işaret ediyor. Bu iyimserlik, tıpkı “karanlıkta yanan bir mum” misali, tüm olumsuzluklara rağmen halkın geleceğe dair umut beslediğini gösteriyor.
Umudun Analitik Gerçekliği ve Toplumsal Yansımalar
Veriler ışığında, Suriye’de umudun ve demokrasi talebinin canlılığını koruduğu, ancak bu umudun toplumsal katmanlarda nasıl dağıldığına dair ayrıntılı bir analiz yapılamadığı görülmektedir. Yani “Kim umutlu?” sorusu, hâlâ cevap bekleyen temel sorulardan biri olarak gündemdeki yerini koruyor. Batı medyasının umut aşılayıcı söylemleri ile anket sonuçları arasında ise, toplumsal gerçeklik ve bireysel deneyimler arasında bir köprü kurmak için daha derinlemesine ve yerel analizlere ihtiyaç olduğu ortadadır.
Saygılar…
Cessur Demirali Gürsu
